Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Białorzytka saharyjska (Oenanthe leucopyga)
Systematyka
Rząd: wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: muchołówkowate (Muscicapidae).
Gatunek : białorzytka saharyjska (Oenanthe leucopyga)
Charakterystyka/ morfologia
Opis tego gatunku sporządził niemiecki pastor i ornitolog Christian Ludwig Brehm w 1855 roku. Nazwa „oenanthe” odnosi się do greckiego określenia wina i kwiatu. Białorzytki pojawiały się w Grecji wiosną, właśnie w czasie kwitnienia krzewów winorośli. Ptak osiąga długość 17-18 cm, wagę 23-39 g, i rozpiętość skrzydeł 29 cm. Ubarwienie czarne, na wierzchu głowy białe. W angielskiej nazwie tego gatunku (White - crowned Wheatear) właśnie ten element został podkreślony, oznacza ptaka w białej koronie. Dolna część ciała, od nóg do końca ogona biała. Spód długiego ogona również biały. Nogi i spiczasty dziób szare. Osobniki młode nie mają białego wierzchu głowy, a na białym ogonie wzór w kształcie odwróconej litery T. Śpiew ptaków jest dość głośny, złożony ze zróżnicowanych dźwięków, często naśladujący głosy innych ptaków.
Biotop/ preferencje pokarmowe
Zamieszkuje kamieniste pustynne tereny północnej Afryki, po północny i środkowy Półwysep Arabski. Spotykana również w pobliżu osad ludzkich. W zależności od miejsca występowania wyróżniono dwa podgatunki:
Oenanthe leucopyga leucopyga – występująca na zachodniej i środkowej Saharze.
Oenanthe leucopyga ernesti - występująca w północno-wschodnim Egipcie, do środkowej Arabii Saudyjskiej i Jemenu.
Niektóre źródła podają jeszcze trzeci podgatunek – aegra, lecz w większości jest on umiejscowiony w podgatunku nominatywnym. Gatunek typowo kontynentalny, tylko w Maroku stwierdzony w bliższej odległości niż 100 km od wybrzeża. Spotykany na wysokości do 3000 m n.p.m, osiadły, rzadko pojawia się w Europie, chociaż pojedyncze osobniki odnotowano nawet w Wielkiej Brytanii. Bardzo dobrze chodzi po ziemi, poszukując pożywienia. Są to głównie owady i ich larwy, małe bezkręgowce, uzupełnienie stanowią rośliny.
Rozwój osobniczy
Na Saharze okres lęgowy przypada na kwiecień, na obszarach północnych jest to głównie maj. Gniazdo buduje samica, zwykle zakładane jest w szczelinach skalnych, rzadziej na ziemi, z uwagi na wysokie temperatury podłoża. W przypadku budowy gniazda na ziemi, ptaki wyposażają je w system chłodzący. W cieniu większego kamienia układany jest kopczyk z drobnych kamyków. Na jego szczycie w zagłębieniu. z trawy, sierści, i mniejszych gałązek, budowane jest właściwe gniazdo. Dolne kamyki izolują gniazdo od rozgrzanego podłoża i umożliwiają przepływ powietrza. Zimną nocą, absorbują wodę z rosy, w dzień woda ta odparowuje ochładzając gniazdo. Samica składa od 3 do 5 jaj. Są one niebiesko-zielone z lekkim, rdzawo-brązowym nakrapianiem. Czas inkubacji trwa 13-14 dni i zajmuje się nim głównie samica, rzadko zastępowana przez samca. Młode karmią oboje rodzice przez dwa tygodnie. Po tym czasie młode opuszczają gniazdo, jednak są jeszcze karmione przez około 10 dni, zanim się usamodzielnią. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 1 roku. Maksymalny wiek ptaków to 4 lata.
Status gatunku
Populacja stabilna o dużym zasięgu; około10 milionów kilometrów kwadratowych. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody klasyfikuje ten gatunek jako niezagrożony. W Polsce obserwowany w 2015 roku, umieszczony na krajowej liście ptaków jako wyjątkowo zalatujący, podlegający ścisłej ochronie. Wizerunek białorzytki saharyjskiej ukazał się na znaczku pocztowym Jordanii.
Przygotował:
Jan Ławicki
pasjonatów i miłośników o różnorodnym doświadczeniu i osiągnięciach.