Charakterystyka/ morfologia

Błotniak łąkowy, błotniak popielaty (Circus pygargus)

Systematyka

Rząd: szponiaste, jastrzębiowe (Accipitriformes)

Rodzina: jastrzębiowate (Accipitridae)

Gatunek: błotniak łąkowy, błotniak popielaty (Circus pygargus)

replica watches

Charakterystyka/morfologia

Pierwszy opis gatunku sporządził Karol Linneusz w 1758 roku. Błotniak łąkowy to ptak o smukłej sylwetce, długim ogonie i wąskimi, ostro zakończonymi skrzydłami. Długość ciała 41-52 cm, rozpiętość skrzydeł 95-115 cm. Samce są mniejsze od samic, ważą 230-300 g ich upierzenie jest w przeważającej mierze popielate, z czarnymi końcówkami skrzydeł. Skrzydła mają na wierzchu czarny pasek, na spodzie dwa czarne paski. Na pokrywach podskrzydłowych  i na brzuchu mają rdzawe paski. Dziób czarny z żółtą woskówką u nasady, nogi żółte. Samice ważą 320-440 g ich upierzenie jest rudo-brązowe, z wyraźnym kreskowaniem na kremowej piersi i brzuchu. U nasady ogona mają wyraźną białą plamę, w kształcie półksiężyca.  a na spodzie skrzydeł układ ciemnych i jasnych pasków. Na boku głowy mają ciemną plamę, wokół oka jaśniejsze upierzenie. Młode ptaki są podobne do samicy, lecz mają jednolicie rdzawy spód ciała i ciemniejsze lotki. W czasie lotu skrzydła ułożone są w kształcie litery V, wypatrując zdobyczy ptak leci nisko wolnym kołyszącym lotem.

ReplicaTimepiece

Biotop/ preferencje pokarmowe

Występuje w całej Europie, prócz jej północnych krańców, w północnej Afryce, zachodniej i środkowej Azji. Zimuje w Afryce na południe od Sahary a także w Indiach.  W  Polsce występuje od kwietnia do października. Naturalnym środowiskiem są torfowiska, podmokłe łąki, obrzeża zbiorników wodnych, jednak z uwagi na zanik tych naturalnych siedlisk coraz częściej pojawia się na polach uprawnych. Występuje samotnie lub przed okresem lęgowym tworzy niewielkie gromady, które wspólnie nocują. Swoje ofiary chwyta na ziemi lub w locie. Pożywienie stanowią drobne ssaki (48%) z  tego 37% to norniki, drobne ptaki to 26% ich menu. 25% pożywienia stanowią owady, szczególnie u młodych ptaków. Obfitość pożywienia ma znaczący wpływ na wyniki rozrodu, gdy w  danym roku jest dużo myszy i norników pary mogą odchować więcej niż dwa młode, w ubogich latach lęgi są mniejsze.

Rozwój osobniczy

Błotniak łąkowy to nieliczny ptak lęgowy w Polsce. Czas godów trwa od połowy maja do początku czerwca. Samiec tokuje wykonując powietrzne akrobacje nad terenem lęgowym. Pary przywiązują się do swoich lęgowisk i mogą je wykorzystywać z roku na rok. Gniazdo buduje samica, na ziemi, lub w kępie roślinności. Ma kształt sterty o średnicy 40-50 cm zbudowane jest z łodyg trzciny, gałązek i traw. Około 80% gniazd zakładanych jest w zbożu. Samica składa w odstępach 1-3 dniowych, od 2 do 6 jaj, koloru kremowego lub białego, ich masa to około 24 g. Zwykle ma to miejsce między 6 a 30 maja. Jeżeli nastąpi utrata pierwszego zniesienia, ptaki mogą  go powtórzyć, jednak wtedy samica składa tylko jedno jajo. Kiedy samica zaczyna wysiadywanie, niektóre samce wykonują ponownie loty godowe i łączą się z drugą samicą. Wysiadywaniem zajmuje się wyłącznie samica przez okres 28-30 dni. Przez pierwsze 3 tygodnie pisklęta są karmione przez samicę, pożywieniem przynoszonym przez samca. Samiec przekazuje zdobycz samicy w locie, z czasem młodym ofiary są pozostawiane w całości. Samiec, który przystąpił do godów z dwoma samicami, dostarcza pożywienie do obu gniazd. W późniejszym czasie młode penetrują okolice gniazda i wracają do niego gdy rodzice przynoszą pożywienie. Gniazdo opuszczają po około 35 dniach, jednak jeszcze przez około 2-3 tygodnie są dokarmiane przez rodziców. W miarę doskonalenia zdolności lotu młode przejmują pokarm od rodziców w locie. Średnio z lęgu wychowują się 1-2 młode, dojrzałość płciową samce osiągają w wieku  3 lat, samice po 4 latach. Dożywają wieku 16 lat.

Status gatunku

Światowa populacja została oszacowana przez BirdLife International w 2009 roku na około 100 000 par. Głównymi zagrożeniami dla tego gatunku jest utrata siedlisk, niszczenie gniazd, stosowanie toksycznych środków ochrony roślin i drapieżniki. Populację krajową szacuje się na około 4 tysiące par. W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą, wymaga ochrony czynnej.

Przygotował

Jan Ławicki