Charakterystyka/ morfologia

Drop olbrzymi (Ardeotis kori)

Systematyka
rząd: dropie  (Otidiformes)
rodzina: dropie (Otididae)
gatunek: drop olbrzymi (Ardeotis kori)

Charakterystyka/morfologia.
Dropia olbrzymiego opisał w 1822 roku angielski przyrodnik William John Burchell. Drugi człon nazwy łacińskiej pochodzi od nazwy ptaka w języku plemion afrykańskich – Kgori. Ubarwienie obu płci jest podobne z niewielkimi różnicami. Wierzch głowy samców czarniawy, u samic koloru jest nieco mniej. Nad jasnożółtym okiem biały pasek, dziób stosunkowo długi jasnozielony, spłaszczony u podstawy. Na czubku głowy znajduje się pęczek dłuższych piór. Podbródek, gardło i szyja białawe. Czarny kolor tyłu głowy i szyi przechodzi na boki i piersi. Pióra na szyi są luźne, co daje wrażenie grubszej szyi niż w rzeczywistości. Brzuch biały, grzbiet i skrzydła brązowe, ogon w brązowe, szare i białe pasy. Pióra zawierają wrażliwe na światło porfiryny, nadające im różowawy odcień. Barwa ta jest wyraźnie widoczna u nasady pióra. Stosunkowo długie, silne, żółtawe nogi z trzema palcami skierowanymi do przodu. Samce należą do najcięższych latających ptaków. Długość ciała 120 – 150 cm, waga do 18 kg, rozpiętość skrzydeł 230 – 275 cm. Samice są mniejsze od samców. Długość ciała 105 -120 cm, waga 4 – 7 kg, rozpiętość skrzydeł 170 – 220 cm. Waga poszczególnych osobników może być bardzo zmienna, uzależniona od warunków pogodowych oraz dostępności pożywienia w danym roku. Po okresie lęgowym tworzą przeważnie jednopłciowe grupy złożone z kilku ptaków. Większe grupy, nawet do 40 osobników spotykane są w pobliżu miejsc żerowania i wodopojów. Nie są to jednak skupiska trwałe. Po kilku dniach ptaki się rozdzielają. Osobniki młodociane są podobne do samic, mają bardziej intensywne barwy, delikatniejszą budowę ciała i jaśniejsze oczy. Przestraszone dropie olbrzymie wydają głośne głosy podobne do warczenia.

Biotop/ preferencje pokarmowe.
Drop olbrzymi występuje w południowej i wschodniej Afryce, z wyjątkiem gęsto zalesionych terenów i obszarów górskich. Wyróżniono dwa podgatunki:
Ardeotis kori kori – w Angoli, Botswanie, Namibii, Zimbabwe, Mozambiku i Południowej Afryce.
Ardeotis kori struthiunculus – w Etiopii, Ugandzie, Kenii, Tanzanii i Południowym Sudanie. Zamieszkują sawannę, można je również spotkać na terenach uprawnych, zwłaszcza na polach pszenicy. Odmienna populacja występuje także na pustyniach. Gatunek osiadły, nieznaczne przypadkowe migracje obserwowano po porze deszczowej. Żyje w parach lub małych stadach. Lata niechętnie, tylko na krótkie dystanse. Z uwagi na swą masę potrzebuje dużych wolnych przestrzeni, jednak chętnie korzysta z cienia drzew. Żerują rano i wieczorem, resztę dnia spędzając w cieniu. Zjadają nasiona, małe gryzonie, gady i owady. W czasie żerowania wykorzystują stada zwierząt kopytnych, które swoim przemarszem płoszą owady. Podobną rolę spełniają pożary. Z uwagi na swe upodobania do spożywania gumowej wydzieliny niektórych gatunków akacji, zyskał wśród miejscowej ludności nazwę „gumowy paw”.

Rozwój osobniczy.
Sezon lęgowy jest ściśle związany z warunkami pogodowymi. W czasie długotrwałej suszy może być znacznie ograniczony lub nawet nie wystąpić. Każdy podgatunek ma inny termin lęgów. Pierwszy z wyżej wymienionych, od września do lutego. Drugi od grudnia do sierpnia. Tokujące samce wykonują taniec, odchylają głowę na plecy, stroszą pióra na szyi ukazując biały spód ciała widoczny z odległości do 1 kilometra. Otwierają dzioby i nadymają gardła zwiększając ich objętość nawet czterokrotnie. Wachlują opuszczonymi skrzydłami, ogony unoszą do góry i podskakują by zwrócić uwagę samic. Kopulują z kilkoma samicami, jednak nie biorą udziału w wysiadywaniu i wychowaniu młodych. Samica składa 1 lub 2 jaja w zagłębieniu ziemi i wysiaduje je w przez 28 dni, rzadko jedząc i nigdy nie pijąc. Jaja wielkości 81 – 86 mm mają oliwkowo - brązową, maskującą barwę i są kropkowane w kolorze brązu, fioletu i szarości. Jajka są nieco błyszczące z drobnymi wgłębieniami. Młode osiągają zdolność lotu po około 6 tygodniach. Większość młodych pozostaje z matką do drugiego roku. Pełną dojrzałość osiągają w wieku 3 do 4 lat. Nie ustalono długości życia osobników dzikich, w niewoli osiągają wiek 26 lat.

Status gatunku
Drop olbrzymi jest dość rzadkim ptakiem. Nie jest jednak wymieniany jako gatunek zagrożony. Wpływ na spadek liczebności tego gatunku mają polowania. Występuje w wielu kulturach afrykańskich. Wizerunki można znaleźć w pierwotnej sztuce naskalnej. Drop olbrzymi jest narodowym ptakiem Botswany.

Przygotował: Jan Ławicki