Charakterystyka/ morfologia

Gęś mała (Anser erythropus)

Systematyka
Rząd: blaszkodziobe (Anseriformes)
Rodzina: kaczkowate (Anatidae)
Gatunek: Gęś mała (Anser erythropus)

Charakterystyka/ morfologia
Mniejsza od gęsi białoczelnej, niewiele większa od krzyżówki.. Upierzenie szare z poprzecznymi prążkami na grzbiecie i czarnymi pręgami na brzuchu. Podogonie i ogon biały. Biała plama u nasady dzioba zachodzi na czoło aż poza oczy. Wygląd samicy i samca jest podobny. Nogi i dziób pomarańczowe lub cielistoróżowe. Na dziobie występuje biały paznokieć, szerszy niż u gęsi białoczelnej. Również głowa jest bardziej zaokrąglona, powieki tworzą żółty pierścień dookoła oka. U osobników młodocianych brakuje białej barwy na głowie i ciemnych pasów na spodzie ciała. W spoczynku lotki skrzydeł zachodzą za sterówki ogona. Lądując nie spowalnia lotu powoli, ale z ogromną szybkością pikuje z dużej wysokości wyhamowując tuż nad wodą lub ziemią. Jej gwiżdżący i ostry głos przypomina "klik klik" lub "kliu ju". Obok bernikli rdzawoszyjej jest najmniejszą gęsią Europy. Długość ciała 60 cm, rozpiętość skrzydeł do 110 cm, waga  1,5 – 2,5 kg

Biotop/ preferencje pokarmowe
Zamieszkuje tundrę i lasotundrę, preferuje okolice rzek i jezior. Spotkać też ją można na położonych wyżej na terenach skalistych. Zimuje na polach i łąkach. Żywi się roślinami zbieranymi na lądzie. Latem zjada zielone części roślinne, a zimą nasiona.

Rozwój osobniczy
Na lęgowiska przybywa stadami, gdzie gęsi łączą się w pary po stopieniu resztek śniegu. Gniazdo zakłada na ziemi, zwykle pomiędzy karłowatymi brzozami i wierzbami. Pod koniec maja lub na początku czerwca szuka zagłębienia na wzniesieniu, które wyścieła gałązkami, trawą i puchem. W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 4 - 5 jaj w maju lub czerwcu. Jaja są bladokremowe, o wymiarach 76 x 49 mm i średniej masie 100 g. Jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego przez okres 25 - 28 dni przez samicę. Pisklęta usamodzielniają po 35 - 40 dniach. Podobnie jak to bywa u innych gęsi i ona prowadzi regularne życie rodzinne. Samiec dołącza do młodych zaraz po ich wykluciu. Opiekuje się z nimi razem z partnerką aż do odlotu. Wtedy wszystkie rodziny zbierają się w stada.

Status gatunku
W Polsce pojawia się rzadko, raczej na jesieni niż wiosną, na wschodzie kraju. Wyjątkowo może zimować . Objęta ochroną gatunkową ścisłą.

Przygotowała: Wanda Kula