Charakterystyka/ morfologia

Jerzyk (Apus apus)

Systematyka
rząd: jerzykowe (Apodiormes)
rodzina: jerzykowate (Apodidas)
gatunek: Jerzyk (Apus apus)

Charakterystyka/ morfologia
Mniejszy od kosa, o szczupłym ciele w kształcie cygara. Ma małą głowę, krótki ogon i ostro zakończone, sierpowate skrzydła. Dorosłe są ciemne, czarno brązowe i mają białą plamę na podbródku. Młode mają jaśniejsze zakończenie piór, większą plamę na podbródku i bardziej brązowe ogon i skrzydła. Odpoczywa tylko obok gniazda , czepiając się pionowych ścian. Utrzymuje przy tym pionową postawę ciała. Lata szybko i zgrabnie, do 200 km/h, często na dużej wysokości. Po gwałtownych uderzeniach skrzydeł następuje faza lotu ślizgowego. Startuje , odrywając się od pionowych ścian. W locie wydaje piskliwo- skrzekliwe przenikliwe dźwięki. Wędrowny, przebywa na terenach lęgowych od kwietnia do sierpnia. Długość 16 – 19 cm, rozpiętość skrzydeł 38 – 42 cm, waga 30 – 50 g.

Biotop/ preferencje pokarmowe
Zamieszkuje głównie tereny zabudowane, urwiska, od nizin po piętro subalpejskie. Na terenach lęgowych łatwo usłyszeć jego głos i zobaczyć go w locie przez cały dzień. Pokarm zdobywa w locie, nawet setki kilometrów od miejsc gniazdowania, nieraz latając nisko nad łąkami albo muskając powierzchnię wody. W zdobywaniu pokarmu jest uzależniony od pogody. Łowi owady chwytane szeroko otwartym dziobem. Z reguły nie są one dłuższe niż 8 mm, lecz bywają to czasem ważki, osy i pszczoły.

Rozwój osobniczy
Gniazduje głównie w koloniach. Gniazdo, wysłane źdźbłami trawy posklejanymi za pomocą śliny zakłada pod okapami dachów, w szczelinach i wgłębieniach murów i urwisk, skrzynkach lęgowych i bardzo rzadko w dziuplach drzew. Od maja do lipca składa 2 do 3 białych jaj, które wysiaduje 20 dni. Pisklętami opiekują się oboje rodzice przez 42 dni w gnieździe. Młode po wylocie są od razu samodzielne. Zbierając z dala od miejsc lęgowych pokarm dla piskląt, gromadzi w rozciągliwym podgardlu owady zbite w bryłkę wielkości kciuka, wówczas lepiej widać białą plamę na wybrzuszonym gardle. Pisklętom nie przeszkadza długie oczekiwanie na pokarm. Są w szczególny sposób przystosowane do okresowego braku pożywienia. Popadają w energooszczędne odrętwienie, w którym mogą przeżyć kilkanaście dni głodu, podczas gdy rodzice polują z daleka od gniazda.

Status gatunku
Gatunek objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Przygotowała: Wanda Kula